Rekultywacja gruntów i gleby

Rekultywacja gruntów to specyficzny, technologiczny sposób utrzymania korzystnych warunków gruntów, zasobu naturalnego o kluczowym znaczeniu dla rolnictwa. Oznacza to radykalną zmianę gruntów w wyniku szeregu działań. Spośród różnych form rekultywacji gruntów rolnych najczęściej spotyka się nawadnianie i meliorację.

Wykonywanie prac porządkowych (wycinka zarośli, wyrównywanie kretów itp.), rekultywacja chemiczna (wapnowanie i gipsowanie gleb), rekultywacja leśna, stabilizacja luźnych piasków, kontrola erozji wodnej i wietrznej itp. – to inne przypadki rekultywacji.

Rekultywacja gruntów przyczynia się do utrzymania i poprawy żywności gleby, wzrostu wydajności upraw, zwiększenia trwałości rolnictwa, łagodzenie wpływu wahań klimatu i pogody na zdolności produkcyjne. Rozszerza się skala rekultywacji; jednak na obecnym etapie główny nacisk kładzie się na zwiększenie jej efektywności.

Rozróżnia się trzy kluczowe cele rekultywacji terenu:

• poprawa gruntów, na których występują niekorzystne warunki wodne, przejawiające się nadmierną wilgocią lub jej niedoborem w stosunku do ilości uznanej za wystarczającą do efektywnego wykorzystania terenu w celach gospodarczych,
• poprawa gruntów, na których występują niekorzystne właściwości fizyczne i chemiczne gleby (ciężkie gleby gliniaste i muliste, zasolone, o podwyższonej kwasowości),
• poprawa terenów narażonych na szkodliwe oddziaływania fizyczne tj. erozja wodna i wietrzna polegająca na tworzeniu się wąwozów, osuwiskach, rozsypywaniu gleby itp.

Rekultywacja gruntów rolnych – rodzaje

W zależności od konkretnego celu stosuje się różne rodzaje rekultywacji.
Rekultywacja ukierunkowana na usunięcie nadmiernej wilgoci z obszaru nazywana jest rekultywacją drenażową. Oprócz rolnictwa znajduje zastosowanie w budownictwie użyteczności publicznej, przemyśle i drogach, wydobyciu torfu czy przy wykonywaniu zabiegów leczniczych na terenach bagiennych. Z kolei nawadnianie to rekultywacja mająca na celu wyeliminowanie niedoboru wody w glebie pól uprawnych.

Rekultywacja gruntów o niewykorzystanych właściwościach fizycznych ma na celu poprawę napowietrzania gleby, a także zwiększenie jej porowatości i przepuszczalności. W tym celu wprowadza się odpowiednią praktykę płodozmiany, aplikuje się piasek na mulistą glebę czy przeprowadza się drenaż kretów, co przyczynia się do przepuszczalności powietrza i wody głębokich warstw gleby. Natomiast rekultywacja gruntów o niekorzystnych właściwościach chemicznych polega na usuwaniu szkodliwych soli przez wypłukiwanie oraz obniżaniu kwasowości gleby poprzez wapnowanie.

Obecnie na większości terenów podlegających rekultywacji stosuje się nie jeden, ale więcej z rozważanych jej typów. Przeprowadza się je w zależności od splotu uwarunkowań przyrodniczych i ekonomicznych. Rekultywacja gruntów prowadzona jest w celu poprawy produktywności gleb i utrzymania rentownego gospodarstwa, a także zapewnienia gwarantowanej produkcji rolnej opartej na utrzymaniu i poprawie żyzności ziemi.
 
Pytania i odpowiedzi